Tijden & Tickets
Utama
[ Bolivia, 2022, 87 minuten ]
Regie: Alejandro Loayza Grisi
Met: José Calcina, Candelaria Quispe, Luisa Quispe
Utama opent met het verbluffend mooie beeld van een oudere man die naar de zon loopt die goudkleurig boven de bergen oprijst. Dit is Virginio, wiens verweerde gezicht zo gebarsten is als de aarde onder zijn voeten. Virginio brengt zijn dagen door met het zwerven over de verschroeide hoogvlakte van het Andesgebergte in Bolivia, terwijl hij zijn kudde pluizige lama’s laat grazen. Hij en zijn vrouw Sisa leven zonder stromend water en zonder stroom. Ze zijn een stel uit het echte leven. Non-professionele acteurs ontdekt door regisseur Grisi, terwijl hij rondreed op zoek naar filmlocaties.
Het is Sisa’s taak om water te halen, terwijl Virginio de lama’s laat grazen. Het probleem is echter dat er geen regen meer in de regio valt en de sneeuw zich niet meer op bergtoppen laat zien. De dorpsbron is inmiddels opgedroogd. “De tijd is moe geworden”, zegt een vriend tegen Virginio om de droogte te verklaren. Maar de waarheid is dat klimaatverandering het leven ondraaglijk maakt – niet dat er ooit over de opwarming van de aarde wordt gesproken.
Totdat de kleinzoon van het paar, Clever vanuit La Paz verschijnt. Clever wil dat zijn grootouders met de rest van het gezin naar de stad verhuizen. Wat hij niet begrijpt, is dat de vraag voor Virginio en Sisa niet is waar te leven, maar waar te sterven. Als zij weg gaan zal er uiteindelijk niemand meer in de familie zijn om de inheemse Quechua-taal te spreken of hun manier van leven te leven.
Utama (‘ons thuis’) werd ergens omschreven als een kruising tussen een minimalistische western van Sergio Leone en de desolate foto’s van Sebastião Salgado. Een film die in oogverblindende beelden de desastreuze invloed van klimaatverandering op traditioneel levende volken laat zien. Utama is een zachte en prachtig geschoten film met een onheilspellende boodschap.